เมื่อโควิดทำเครียด
การระบาดของโรคโควิด 19 ได้ส่งผลต่อสุขภาพจิตของคนไทย อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ จากจำนวนผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง แม้มีวัคซีนป้องกันโควิด-19 ข่าวสารต่างๆจำนวนมากที่ได้รับ ทำให้เกิดความสับสน ไม่เชื่อมั่น วิตกต่อผลข้างเคียงของวัคซีน เกิดความลังเล ตลอดจนผลกระทบด้านเศรษฐกิจ เมื่อธุรกิจต้องหยุดกิจการ จึงมีคนไทยจำนวนมากตกงาน ขาดรายได้เลี้ยงครอบครัว อดอยาก ล้วนนำมาซึ่งความเสี่ยงทั้งสิ้น
โควิด-19 ได้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตของคนเราโดยไม่รู้ตัว ในช่วงเวลาหลังการประกาศล็อกดาวน์ในต่างประเทศ เริ่มมีผู้สังเกตความเปลี่ยนแปลงของตนเอง เช่น ไม่มีสมาธิ หลงๆ ลืมๆ ในช่วงที่เกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ซึ่งแสดงถึงภาวะเครียดเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมอง ในต่างประเทศมีการเรียกอาการดังกล่าวเป็น "Pandemic Brain" เกิดจากการมีปริมาณคอร์ติซอล (Cortisol) มากเกินไป และทำให้เกิดความผิดปกติต่างๆตามมา
ตัวเราเองสามารถตรวจสอบว่ามีความเครียด โดยสังเกตอาการเหล่านี้ ได้แก่ อารมณ์เปลี่ยนแปลง แปรปรวน กลัว เครียด กังวล เบื่อ เฉยชา รู้สึกไม่กระปรี้กระเปร่า ไม่สดชื่น หงุดหงิดฉุนเฉียวง่าย นอนไม่หลับหรือหลับไม่สนิท ฝันร้ายต่อเนื่องเรื้อรัง พฤติกรรมการกินผิดปกติ เบื่ออาหาร หรือทานมากผิดปกติ ลดกิจกรรมลงอย่างชัดเจน เบื่อ ไม่อยากทำอะไร สมาธิจดจ่อไม่ดี สูญเสียการตัดสินใจ หลงๆ ลืมๆ ทำงานบกพร่อง อาจดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือใช้สารเสพติดมากขึ้น นอกจากนี้ ผู้ป่วยที่มีโรคทางกาย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคไต โรคหัวใจ อาจมีอาการกำเริบแปรปรวน เช่น ปวดท้อง ปวดหัว ปวดตามตัวหรือมีผื่นขึ้น ตื่นตระหนก ฯลฯ หรืออาจมีลักษณะซึมเศร้า รู้สึกท้อแท้หมดหวัง รู้สึกไร้ค่า ไม่อยากมีชีวิตอยู่
การรับมือกับความเครียด มีคำแนะนำที่สำคัญ ได้แก่ การไม่ทำให้สถานการณ์เลวร้ายลง ความเครียดระยะยาวอาจทำให้เกิดภาวะท้อถอย หมดหวัง นำไปสู่การตัดสินใจที่ผิดพลาดได้ง่าย เช่น การทำร้ายตัวเอง การฆ่าตัวตาย การลาออกจากงาน การย้ายที่อยู่ การขายบ้าน การหย่าขาดจากคู่สมรส การตัดสินใจผิดพลาดทางธุรกิจ การทะเลาะกับคนใกล้ชิด การกระทบกระทั่งกันในหมู่เพื่อน เนื่องจากอารมณ์ที่ไม่เป็นปกติทำให้มีโอกาสตัดสินใจทำสิ่งใด ๆ โดยไม่รอบคอบ คำแนะนำเบื้องต้น คือ ระหว่างนี้ไม่ควรมีการตัดสินใจในเรื่องใหญ่ ๆ ทั้งสิ้น เพียงประคับประคองให้ผ่านสถานการณ์แต่ละวัน รักษาตัวให้ดี
นอกจากนี้ ควรติดตามข่าวสารเท่าที่จำเป็น ลดการเช็กข่าวลง เหลือเพียงวันละครั้งก็เพียงพอ เลือกรับข่าวสารจากแหล่งข่าวที่เชื่อถือได้ ลดการเสพโซเชียลมีเดีย ระมัดระวังข่าวปลอม ควรหันไปใช้ชีวิตใช้ชีวิตอย่างปกติและมีคุณค่า แม้อยู่ในสถานการณ์ที่ไม่ปกติ เราก็อาจจำเป็นต้องดำเนินชีวิตให้เป็นปกติ สามารถจัดการกิจวัตรแต่ละวัน นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมหลายชนิดๆ ที่ช่วยลดความเครียดลงได้ เช่น ดูหนัง ดูละครที่บ้าน ฟังเพลง ร้องเพลง เล่นดนตรี ในบ้าน วาดรูป เลี้ยงสัตว์ ปลูกต้นไม้ ออกกำลังกายในบ้าน ในสวนสาธารณะ สวดมนต์ ทำสมาธิ และนอนหลับให้เพียงพอ เป็นต้น
