แผ่นช่วยจำ ความดันคุมได้
โรคความดันโลหิตสูงเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญของประชากรทั่วโลก เพราะเป็นปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่การเสียชีวิตมากกว่าเจ็ดล้านหกแสนคนต่อปี มากกว่าปัจจัยเสี่ยงอื่น เนื่องจากเป็นโรคเรื้อรังรักษาไม่หายขาด และหากผู้ป่วยไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตได้ จะมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่นภาวะเส้นเลือดฝอยในสมองแตก ไตวาย และที่สำคัญคือเกิดโรคเรื้อรังซ้ำซ้อน เช่น อัมพาต และเสียชีวิตในที่สุด
โรงพยาบาลค่ายสุรสิงหนาท จังหวัดสระแก้ว ให้บริการแก่กำลังพล ครอบครัว และประชาชนทั่วไป มีสถิติผู้ป่วยนอกที่มารับบริการเฉลี่ยวันละ 150 ราย โดยมีจำนวนผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่มารับบริการมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากการวิเคราะห์พบว่าผู้ป่วยความดันโลหิตสูงยังมีความรู้ ความเข้าใจ และการรับประทานยาที่ไม่ถูกต้องโดยเฉพาะในรายที่ให้งดน้ำงดอาหารเพื่อเตรียมตรวจเลือด ผู้ป่วยจะไม่รับประทานยาความดันมาสูงถึงร้อยละ 75 นอกจากนี้ บางรายให้เหตุผลว่าลืมทานและไม่ได้นำยาติดตัวมาประมาณร้อยละ 5 จึงมีผู้ป่วยที่ปฏิบัติตนถูกต้องเพียงร้อยละ 25
ปัญหาดังกล่าวส่งผลให้เมื่อวัดระดับความดันโลหิตก่อนเข้าพบแพทย์จะพบว่ามีความดันสูง ส่งผลให้มีจำนวนผู้ป่วยที่ต้องสังเกตอาการ และติดตามระดับความดันโลหิตเพิ่มขึ้นตามมา ทำให้ระยะเวลารอคอยของผู้ป่วยในโรงพยาบาลโดยรวมเพิ่มขึ้น และความพึงพอใจในต่อการรับบริการลดลง ด้วยเหตุนี้ โรงพยาบาลค่ายสุรสิงหนาท จึงมีแนวคิดในการหากลยุทธ์ที่ทำให้ผู้ป่วยไม่ลืมทานยาลดความดันก่อนมาพบแพทย์
โดยการดำเนินการประกอบด้วย 4 กิจกรรมใหญ่ๆ คือ 1) จัดทำเเผ่นเตือนความจำ เเจ้งเเนวทางปฏิบัติให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องรับทราบเมื่อมีผู้ป่วยมาซักถามจะได้ตอบได้ถูกต้องเป็นไปในเเนวทางเดียวกัน 2) การเเนะนำผู้ป่วยหลังจากเข้าพบเเพทย์ โดยติดแผ่นเตือนความจำให้ผู้ป่วยเห็นและอธิบายวิธีการรับประทานยาที่ถูกต้อง เน้นย้ำการรับประทานยา ก่อนมา รพ. ในการตรวจครั้งหน้า อธิบายถึงผลเสียของการไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำเพื่อให้ผู้ป่วยตระหนักถึงภาวะแทรกซ้อนอันตรายที่อาจเกิดขึ้น และทุกๆ ครั้งที่มา โรงพยาบาลจะให้นำยาประจำตัวมาพบเเพทย์ด้วยทุกครั้ง 3) การโทรเตือนนัดก่อนวันตรวจ เน้นย้ำผู้ป่วยให้ทานยามาอีกครั้ง และให้ผู้ป่วยอ่านตามใบนัดให้ละเอียด 4) การติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่อง
ผลจากการดำเนินการ พบว่า มีจำนวนผู้ป่วยที่ปฏิบัติตามคำแนะนำ เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน ส่งผลให้ผู้ป่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะเเทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นเนื่องจากภาวะความดันโลหิตสูง จนมีจำนวนผู้ป่วยที่ต้องส่งรักษาต่อที่ห้องฉุกเฉิน ลดลงอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้แพทย์ยังสามารถประเมินแนวโน้มระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยได้ถูกต้องแม่นยำ และสั่งจ่ายยาได้เหมาะสมตามระดับความรุนแรงของโรค ในแง่ของการบริการ การดำเนินการดังกล่าวทำให้ผู้ป่วยได้รับการตรวจตามคิว โดยไม่ต้องเสียเวลาในการรอสังเกตอาการ และวัดความดันโลหิตซ้ำหลายครั้ง และเนื่องจากจำนวนผู้ป่วยที่ต้องสังเกตอาการจากความดันโลหิตสูงลดลง เจ้าหน้าที่จึงมีเวลาดูแลและให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยโรคอื่นๆ มากขึ้นไปด้วย โดยปัจจุบัน รพ.ค่ายสุรสิงหนาท ยังคงใช้แนวทางดังกล่าวในการดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงทุกราย เป็นตัวอย่างที่ดีของการมุ่งเน้นกลุ่มเสี่ยง ที่ส่งผลต่อการบริการโดยรวม ตลอดจนความพึงพอใจของผู้มารับบริการนั่นเอง
